Nghị quyết số 21/NQ-TW và Nghị quyết số 45/NQ-TW của Bộ Chính trị ra đời đã mở ra cơ hội để thành phố Cần Thơ bứt phá đi lên. Đó cũng là những mũi đột phá để Cần Thơ khẳng định vai trò trung tâm, sức lan toả và sức hút đối với vùng đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.

Nghị quyết số 21/NQ-TW ngày 20-1-2003 và Nghị quyết số 45/NQ-TW ngày 17-2-2005 ra đời đã "mở hướng" tháo gỡ những khó khăn và huy động sức mạnh tổng hợp cho Cần Thơ phát triển. Những khó khăn về giao thông đã được giải quyết bằng chủ trương mở rộng, nâng cấp quốc lộ 1A, mở thêm tuyến đường nối miền Tây với miền Đông Nam Bộ và nhiều con đường nối liền các tỉnh trong khu vực, bắc cầu qua sông Hậu,... Những khó khăn về vốn đã được giải quyết bằng nhiều chủ trương, chính sách để tạo vốn. Sự thiếu hụt nguồn nhân lực đã được giải quyết bằng những chủ trương, giải pháp để phát triển nguồn nhân lực, nâng cấp, mở thêm các trường đại học, cao đẳng chuyên ngành, ... Như vậy, Cần Thơ đã hội tụ các yếu tố cần thiết để trở thành thành phố động lực của vùng, một trong những trung tâm kinh tế lớn của cả nước, có khả năng hợp tác, chủ động hội nhập kinh tế với khu vực và quốc tế.

Thành phố cửa ngõ

Có vị trí địa lý rất thuận lợi: nằm ở trung tâm đồng bằng sông Cửu Long, trên trục giao thương giữa vùng tứ giác Long Xuyên, bán đảo Cà Mau, Đồng Tháp Mười và thành phố Hồ Chí Minh, vấn đề còn lại là Cần Thơ cần tạo dựng những "trung tâm" đủ mạnh làm đầu mối cho các tỉnh trong vùng. Điều đó có nghĩa, mạng lưới giao thông nơi đây phải có sự gắn kết với toàn vùng. Không thể chỉ có quốc lộ 1A, không thể để cảng biển "đóng cửa" với tàu trọng tải trên 10.000 tấn, cũng không thể để sân bay nằm im với những chuyến bay quốc tế.

Từ tầm nhìn này, hàng loạt các công trình, dự án tầm cỡ đã và đang được triển khai để biến Cần Thơ thành thành phố cửa ngõ vùng hạ lưu sông Mê Kông. Cầu Mỹ Thuận đã vượt qua sông Tiền, sắp tới cầu Cần Thơ sẽ nối liền đôi bờ sông Hậu và trở thành cây cầu dây văng lớn nhất Việt Nam và Đông Nam á. Sân bay Trà Nóc đang được nâng cấp trở thành sân bay quốc tế. Tiếp đó, Cần Thơ sẽ xây dựng cảng biển quốc tế, gắn với việc chỉnh trị luồng Định An, ... Để từ đây, đường hàng không, đường bộ, đường biển và đường sông hoàn chỉnh sẽ tạo nên thế liên hoàn về giao thông giữa thành phố Hồ Chí Minh - Cần Thơ - Campuchia, với tam giác kinh tế Cần Thơ - Cà Mau - Kiên Giang.

Đô thị vùng

Mang lợi thế "người đi sau", cùng một vùng ngoại vi, phụ cận rộng lớn, Cần Thơ có nhiều cơ hội thực hiện quy hoạch thành phố trong không gian mở, biến vùng ngoại vi, phụ cận thành những khu trung tâm mới về kinh tế, tài chính, thương mại, du lịch lớn cùng hệ thống kết cấu hạ tầng, dịch vụ cao cho khu vực.

Với việc Chính phủ cho hưởng một số ưu đãi về cơ chế tài chính và thành phố được tổ chức huy động vốn đầu tư trong nước thông qua phát hành trái phiếu, Cần Thơ có điều kiện hoàn thành các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng. Nhờ đó, chỉ trong mấy năm trở lại đây, đại lộ Hoà Bình, Trung tâm thương mại Cái Khế và các khu dân cư mới như Bình An, Hưng Phú, Phú An, khu biệt thự Cồn Khương mọc lên đã đem lại diện mạo mới cho thành phố.

Không dừng lại ở đó, Cần Thơ đang hướng tới mục tiêu hình thành diện mạo kiến trúc riêng, khắc phục tình trạng bê tông hoá trong kiến trúc đô thị. Đặc biệt, thành phố sẽ chú trọng bảo tồn và phát triển cảnh quan thiên nhiên giàu tính nhân văn, đa dạng hoá thảm thực vật, xác định một số khu bảo tồn thiên nhiên, gìn giữ những loài thực vật hoang dã đặc trưng vùng đồng bằng sông Cửu Long. Kết hợp cải tạo chỉnh trang các đô thị hiện hữu với đầu tư xây dựng các khu đô thị mới theo tiêu chí đô thị đồng bằng cấp quốc gia văn minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, phản ánh đặc trưng lịch sử - văn hoá vùng đồng bằng sông Cửu Long. Như vậy, Cần Thơ trong tương lai sẽ là một thành phố xanh, bao gồm một chuỗi đô thị đa trung tâm. Trong đó, hai quận Cái Răng - Bình Thuỷ giữ vai trò đô thị công nghiệp - cảng, quận Ninh Kiều là đô thị trung tâm hành chính - chính trị, quận Ô Môn giữ vai trò đô thị công nghệ cao, huyện Phong Điền trở thành đô thị sinh thái, huyện Thốt Nốt trở thành đô thị dịch vụ đầu mối nông - thủy sản,...

Bằng sự năng động, sáng tạo và nỗ lực không ngừng, thành phố Cần Thơ trong tương lai sẽ không sao chép máy móc những gì đã có để biến thành một đô thị được nhân bản, mà là một đô thị "có hồn", có bản sắc rất riêng và hiện đại.

Thành phố công nghiệp trẻ

Trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá, thành phố Cần Thơ đã và đang tích cực, xây dựng hình ảnh của một thành phố công nghiệp trẻ năng động và thông thoáng. Các doanh nghiệp đầu tư vào khu công nghiệp ở Cần Thơ nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình của các cơ quan chức năng, được hưởng nhiều chính sách ưu đãi về thuế và các thủ tục hành chính nhanh, gọn; công tác quản lý được thực hiện theo cơ chế "một cửa tại chỗ". Ngoài ra, thành phố đang triển khai kế hoạch đầu tư mở rộng các khu công nghiệp tập trung như Hưng Phú I, II, Trà Nóc I, II và khu công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp Cái Sơn, Hàng Bàng, Thốt Nốt; xây dựng nhiều cụm công nghiệp tại các quận Cái Răng, Ô Môn, Bình Thuỷ, huyệnVĩnh Thạnh, ...

Với lực đẩy từ hàng loạt cơ chế năng động, giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn giai đoạn 2001 - 2005 tăng bình quân 18,2%/năm. Ngành nghề ngày càng đa dạng, tập trung vào các ngành công nghiệp chế biến lương thực - thực phẩm, may mặc, giày da, hoá chất, dệt PP, dược, công nghiệp cơ khí,... Đặc biệt, các khu công nghiệp tập trung đã thu hút 86 dự án, với tổng vốn đăng ký 269 triệu USD, nâng tổng số dự án trong các khu công nghiệp lên 128 dự án, thu hút gần 18 nghìn lao động. Đồng thời, Cần Thơ cũng trở thành địa bàn thu hút nhiều doanh nhân ngoại tỉnh và là địa bàn đứng chân của nhiều doanh nghiệp đang ngày càng có uy tín trên thương trường. Trong đó phải kể đến Công ty trách nhiệm hữu hạn thực phẩm xuất khẩu Nam Hải (đến từ thành phố Hồ Chí Minh), Công ty liên doanh thép Tây Đô (liên doanh với Đài Loan)...

Về lâu dài, nền công nghiệp của một thành phố trẻ có thuận lợi nhờ tận dụng được cơ hội "đi tắt, đón đầu", phát triển theo hướng đầu tư chiều sâu, công nghệ cao, ít ô nhiễm, có giá trị gia tăng lớn, sức cạnh tranh cao. Do đó, trong quy hoạch phát triển công nghiệp thành phố đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020, thành phố ưu tiên phát triển công nghiệp chế biến lương thực - thực phẩm, nông thủy sản; công nghiệp cơ khí phục vụ nông nghiệp, hoá chất - dược phẩm, công nghiệp điện - điện tử và tin học, công nghiệp đóng tàu, sửa chữa và lắp ráp ôtô, vật liệu xây dựng, dệt may và sản xuất hàng tiêu dùng. Với định hướng này, ngành công nghiệp phấn đấu tạo ra bước phát triển đột biến để đến năm 2010 chiếm 45,2% GDP của thành phố.

Điểm hẹn của giao thương và du lịch

Với ưu thế về địa lý, Cần Thơ nhanh chóng trở thành trung tâm kinh tế, thương mại và du lịch, tâm điểm của cả vùng trong việc thu hút các doanh nhân, nhà đầu tư và khách du lịch.

Vào thời điểm xu hướng của khách du lịch đang hướng đến những giá trị bền vững của thiên nhiên, Cần Thơ nhanh chóng trở thành điểm đến lý tưởng. Năm 2005, thành phố đón trên 1,3 triệu lượt khách du lịch, doanh thu du lịch đạt 228 tỷ đồng, đóng góp cho ngân sách trên 17 tỷ đồng. Riêng về lượt khách lưu trú, năm 2005, Cần Thơ có 500 nghìn lượt khách, trong đó hơn 100 nghìn khách nước ngoài, trong khi An Giang chỉ có trên 100 nghìn khách lưu trú (trong tổng số hơn 2 triệu lượt khách mỗi năm).

Từ thế mạnh tự nhiên, thành phố đang tập trung vào bốn loại hình du lịch chính gồm du lịch sinh thái miệt vườn; du lịch sông nước; du lịch văn hoá truyền thống gắn với các di tích lịch sử, danh nhân, đình chùa, làng nghề; du lịch gắn với hội nghị, hội thảo, triển lãm. Đó cũng là sự chuẩn bị cho sự kiện thành phố Cần Thơ đăng cai tổ chức "Năm du lịch miệt vườn sông nước Cửu Long" sẽ diễn ra trong năm 2008.

Bên cạnh đó, việc phát triển thương mại, dịch vụ để đưa Cần Thơ trở thành trung tâm thương mại - dịch vụ của vùng cũng được đặc biệt quan tâm. Để tạo nền tảng phát triển cho các ngành này, trong những năm qua, Cần Thơ đã khai trương các siêu thị Citimart, Co.opMart, Metro Cash & Carry và nhiều trung tâm thương mại đã và đang được xây dựng. Những trung tâm thương mại, siêu thị có quy mô và tầm cỡ nhất đồng bằng sông Cửu Long hiện nay sẽ trở thành địa chỉ giao thương tin cậy của các doanh nhân và doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Cùng với đó, thành phố đã và đang quy hoạch lại mạng lưới thương mại và các chợ trung tâm, xúc tiến xây dựng chợ gạo cấp vùng tại huyện Thốt Nốt theo mô hình chợ đầu mối nhằm tập trung năng lực thu mua, chế biến và tạo đầu ra xuất khẩu cho hạt gạo của các tỉnh An Giang, Kiên Giang, Hậu Giang, Cần Thơ và Đồng Tháp. Cũng theo mô hình chợ đầu mối là việc hình thành các chợ thuỷ sản, nông sản. Hơn 20 tổ chức tín dụng hoạt động trên địa bàn Cần Thơ đã tạo nên môi trường tài chính - tín dụng mang tầm vóc khu vực. Một lợi thế nữa là thành phố đã hình thành trung tâm tổ chức hội chợ thương mại quốc tế, hội chợ nông nghiệp, góp phần quảng bá các thương hiệu hàng hoá có chất lượng, được người tiêu dùng ưa chuộng. Không ít doanh nghiệp tại đồng bằng sông Cửu Long thông qua hội chợ tại Cần Thơ đã tìm được đầu ra cho hàng hoá của mình thông qua các hợp đồng thương mại với các đối tác trong và ngoài nước.

Không chỉ có vậy, khi các cảng đường sông được đầu tư nâng cấp và mở rộng, việc xuất hàng trực tiếp qua cảng Cần Thơ sẽ giúp các doanh nghiệp tại đồng bằng sông Cửu Long tiết kiệm chi phí vận chuyển so với xuất hàng qua cảng Sài Gòn. Điều đó có nghĩa là Cần Thơ sẽ trở thành đầu mối thương mại hàng hải quan trọng của vùng.

Trung tâm giáo dục - đào tạo và khoa học công nghệ

Trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố động lực của vùng, nguồn nhân lực trở thành vấn đề bức xúc và có tính quyết định sự phát triển của thành phố.

Với lợi thế là địa bàn đứng chân của Đại học Cần Thơ - một trong 14 trường đại học trọng điểm của cả nước, Cần Thơ có nhiều điều kiện phát triển nguồn nhân lực cho thành phố và cả vùng. Với bề dày hơn 40 năm xây dựng và trưởng thành, thầy và trò của trường đã có mặt ở khắp các tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Cửu Long và nhiều vùng đất phía nam, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển của đồng bằng sông Cửu Long. Bên cạnh đó, Thành ủy và ủy ban nhân dân thành phố cũng chủ động phát triển nhiều trường đại học, phân viện, viện nghiên cứu, các trung tâm dạy nghề nhằm hướng tới mục tiêu biến Cần Thơ trở thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực cho đồng bằng sông Cửu Long.

Công tác nghiên cứu khoa học cũng nhận được sự quan tâm thoả đáng. Trong 30 năm qua (1975 - 2005), 268 đề tài khoa học cấp tỉnh/thành phố, trên 500 đề tài cấp ngành và hàng nghìn đề tài cấp cơ sở đã được thực hiện. Một số thành tựu khoa học đã làm tiền đề cho phát triển nông thôn vùng đồng bằng sông Cửu Long như: giống lúa mới cao sản, nuôi tôm nước lợ, nuôi Artemia trên ruộng muối, cơ giới hoá nông nghiệp,...

Phát huy những kết quả đạt được, qua đó sớm trở thành trung tâm khoa học - công nghệ của vùng, trong những năm tới, Cần Thơ sẽ đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, đột phá vào các lĩnh vực công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, bưu chính - viễn thông, công nghệ tự động hoá, công nghệ sản xuất vật liệu mới; Nghiên cứu ứng dụng các kỹ thuật sản xuất giống cây trồng, vật nuôi, hệ thống canh tác tổng hợp xây dựng vùng nguyên liệu nông sản chất lượng cao; Khoa học xã hội và nhân văn sẽ hướng trọng tâm vào việc làm sáng tỏ những vấn đề về lý luận và thực tiễn theo đường lối đổi mới của Đảng; Tăng cường hợp tác với các trường đại học, viên nghiên cứu trong cả nước, phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ, tăng cường đầu tư cho khoa học - công nghệ.

Trung tâm y tế và văn hóa

Khi đời sống của người dân được cải thiện, thì nhu cầu hưởng thụ văn hoá và được chăm sóc y tế sẽ tăng cao. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, từ đầu năm 2004, thành phố đã đẩy mạnh xã hội hoá công tác chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân, đầu tư cơ sở khám, chữa bệnh tầm cỡ khu vực, hình thành mạng lưới bệnh viện tư nhân, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ ngành y tế.

Đặc biệt, với vị thế là trung tâm y tế chuyên sâu của khu vực đồng bằng sông Cửu Long, ngày 27-5-2005, Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ vinh dự nhận nhiệm vụ trở thành "Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ trực thuộc Bộ Y tế". Công trình Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ, với quy mô 700 giường, trên diện tích 6,5 ha khi đi vào hoạt động sẽ góp phần phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân thành phố Cần Thơ và vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Để đảm đương trọng trách trung tâm y tế vùng, thành phố sẽ xây dựng thêm các bệnh viện chuyên sâu như: Bệnh viện phụ sản, bệnh viện ung bướu, bệnh viện tim mạch, ... Năm 2006, Đại học y dược Cần Thơ sẽ chiêu sinh năm thứ 4, tương lai sẽ bổ sung một đội ngũ bác sĩ hùng hậu cho các bệnh viện trên địa bàn. Bài toán về nâng cao trình độ và tăng cường nguồn nhân lực cho ngành y tế của Cần Thơ sẽ không phải là không có lời đáp.

Là trung tâm văn hoá, thành phố Cần Thơ đã và đang kiên quyết đẩy lùi sự suy thoái về văn hoá, tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, các văn hoá phẩm độc hại; đưa các sản phẩm và giá trị văn hoá tốt đẹp vào đời sống, làm văn hoá thấm sâu vào từng con người, từng gia đình, từng tập thể và cộng đồng nhằm hướng tới xây dựng con người Cần Thơ phát triển toàn diện theo Nghị Quyết số 45/NQ-TW của Bộ Chính trị: trí tuệ - năng động - nhân ái - hào hiệp - thanh lịch.

Trong năm 2005, thành phố cũng đã xúc tiến việc khởi công xây dựng Trung tâm văn hoá có tầm cỡ khu vực, nhằm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá miền Tây Nam Bộ. Đồng thời, đẩy mạnh sự nghiệp phát triển báo chí, xuất bản theo hướng hiện đại, góp phần để Cần Thơ hoàn thành vai trò trung tâm văn hoá vùng.

Thành phố Cần Thơ bước vào giai đoạn phát triển mới (2005 - 2010) với vóc dáng của một thành phố trẻ năng động đang vươn lên, lớn mạnh. Những kết quả đáng mừng trong hai năm 2004 - 2005 đã cho thấy nỗ lực, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cần Thơ trong việc hiện thực hoá các mục tiêu mà Nghị quyết số 21/NQ-TW và Nghị quyết số 45/NQ-TW đã đề ra, hoàn thành trọng trách to lớn mà Đảng và Nhà nước đã trao gửi.

Nhận thức sâu sắc vai trò, vị trí, nhiệm vụ được giao, Đảng bộ và nhân dân thành phố Cần Thơ quyết tâm thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Bộ Chính trị, phấn đấu xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ trở thành: "Thành phố đồng bằng cấp quốc gia văn minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, xứng đáng là thành phố cửa ngõ của cả vùng hạ lưu sông Mê Kông; là trung tâm công nghiệp; trung tâm thương mại - dịch vụ, du lịch; trung tâm giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệ; trung tâm y tế và văn hoá; là đầu mối quan trọng về giao thông vận tải nội vùng và liên vận quốc tế" (1)

Đến năm 2011, Cần Thơ sẽ có tối thiểu 150 thạc sĩ, tiến sĩ được đào tạo ở nước ngoài. Đây là tinh thần của Đề án "Phát triển nguồn nhân lực có trình độ sau đại học" cho thành phố giai đoạn 2005 - 2011 (Đề án 150).

(1) Trích Nghị quyết số 45/NQ-TW ngày 17-2-2005 của Bộ Chính trị.

================================================================

Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh Cần Thơ
Số 50 Phan Đình Phùng, Q.Ninh Kiều, TP Cần Thơ